به نقل از «آفتاب»

خشکی ۹۹ درصدی تالاب‌های گلستان

تاریخ انتشار: ۱۶ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۰۱۹۲۲۲

آفتاب‌‌نیوز :

استان گلستان از گذشته‌های دور تاکنون در اذهان ایرانیان، استانی سرسبز با جنگل‌های سر به فلک کشیده هیرکانی و تالاب‌های مملو از آب و هزاران قطعه انواع آبزیان و پرندگان مختلف، شناخته می‌شود.

کاهش نزولات آسمانی و تغییرات اقلیمی و عدم تخصیص حقآبه‌های قانونی و زیستی تالاب‌ها سبب شده که در حدود کمتر از ۱۰ سال گذشته تاکنون مساحت تالاب‌های این استان به ویژه تالاب‌های سه گانه بین المللی آلما گل، آجی گل و آلاگل در گنبدکاووس و تالاب بین المللی گمیشان در غرب این استان روز به روز کاهش یابد تا جایی که براساس آخرین اظهار نظر مدیران متولی، آلاگل با دو هزار و ۵۰۰ هکتار، تالاب آجی‌گل با ۳۲۰ هکتار به طور مطلق خشک شده‌اند و از مجموع وسعت ۲۰ هزار هکتار تالاب گمیشان کمتر از ۱۵۰ هکتار و از وسعت ۲۰۷ هکتاری آلماگل حدود ۵۰ هکتار دارای آب هستند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

خشک شدن بیش از ۹۹ درصدی مساحت تالاب‌های بین المللی گلستان در حالی اتفاق می‌افتد که سال‌ها است این موضوع به عنوان یک دغدغه مهم مطرح شده است، اما در عمل اقدام مؤثری برای کنترل تشدید بیابانی شدن این زیستگاه‌ها و یا احیا آن اتفاق نیفتاده است.

تبدیل عرصه‌های تالابی به مناطق بیابانی و لم یزرع در حالی ادامه دارد که از دیدگاه کارشناسان حوزه زیستگاه‌های طبیعی، مناطق تالابی در صدر ارزش گذاری اکوسیستم‌های طبیعی قرار دارند و بر اساس ارزش گذاری مالی، بهترین زیستگاه روی کره خاکی متعلق به عرصه‌های تالابی است.

براساس محاسبات انجام شده ارزش اکولوژیکی تالاب‌ها حدود ۱۰ برابر بیشتر از جنگل‌ها و ۲۰۰ برابر بیشتر از زمین‌های زراعی است، زیرا با توجه به تنوع زیستی زیاد نقش مهمی در کاهش گرمای زمین ایفا می‌کند؛ به عبارتی این حوضه‌های آبی به طور معمول دی اکسیدکربن را توسط گیاهان جذب و آن را تبدیل به مواد آلی می‌کنند و این باعث می‌شود تا گرمایش کره زمین کاهش یابد، همچنین می‌توانند شرایط آب و هوایی را در یک منطقه متعادل کنند و هیدرو اقلیم‌های خاصی را به وجود آورند که موجب بالا رفتن ارزش‌های زیستگاهی یک منطقه می‌شود.

گوش شنوایی نیست

یکی از کارشناسان زیستگاه‌های محیط زیست در این خصوص گفت: بوم سازگان‌های تالابی از مهمترین محیط‌های طبیعی برای پیشگیری از گرد و غبار، تولید محصولات شیلاتی، حفظ سطح آب مناطق کشاورزی، تولید چوب، ذخیره آب و کاهش بلایای طبیعی و به ویژه سیلاب هستند و در راستای تثبیت خطوط ساحلی، تصفیه آب، ایجاد چشم انداز‌های زیبای طبیعی و بستر مناسب برای حیات بسیاری از گونه‌های جانوری و گیاهی جایگاه ارزشمندی دارند.

تالاب‌ها از مهم‌ترین محیط‌های طبیعی برای تعادل دمایی و پیشگیری از گرد و غبار و هستندسیدمحمد کلنگی افزود: در سال‌های اخیر اقدامات خوبی مانند ارائه آموزش فواید و نقش تالاب‌ها و ضرورت حفاظت از آن‌ها به جوامع محلی، دانش آموزان و معلمان، کشاورزان، دامداران، شکارچیان و صیادان ارائه شده است و برای توانمندسازی ساکنان پیرامونی دوره‌های مهارتی پیش بینی، اما برای تأمین آب اقدامی نشده است.

وی افزود: سازمان حفاظت محیط زیست در راستای عمل به وظیفه قانونی مندرج در قانون حفاظت، احیا و مدیریت تالاب‌های کشور، نسبت به تأمین نیاز آبی محیط زیستی تالاب‌ها اقدام و نتایج مطالعات را به وزارت نیرو اعلام کرد، اما گویا گوش شنوایی در آن سوی این تلاش‌ها نیست.

کلنگی ادامه داد: در برخی فصول و سال‌ها اقداماتی موضعی به صورت کوتاه مدت و مقطعی انجام می‌شود که پاسخگوی تأمین نیاز محیط زیستی تالاب‌ها و جلوگیری از آثار تخریبی بلندمدت در آن‌ها نیست. در صورت استمرار این کم توجهی‌ها شاهد افزایش شوری آب تالاب، کاهش ظرفیت زیستگاهی، کاهش شدید توان حمایت کنندگی تالاب‌ها از معیشت جوامع بهره‌بردار و بومی و خشک شدن تالاب خواهیم بود.

پمپاژ آب به تالاب گمیشان

فرماندار گمیشان هم گفت: تالاب بین‌المللی گمیشان به عنوان یکی از مهمترین اکوسیستم‌های تالابی جنوب دریای خزر و زیستگاه منحصر به‌فرد برای بسیاری از گونه‌های گیاهی و جانوری در سالیان اخیر با مخاطرات مختلفی مواجه شده است.

امید سقلی ادامه داد: ورود انواع آلاینده‌ها و گونه‌های مهاجم، تغییرات اقلیمی، پسروی دریای خزر و تخریب گسترده تأثیر منفی فراوانی بر روی جوامع گیاهی و جانوری وابسته به تالاب گمیشان برجا گذاشته و در این شرایط که بستر انقراض گونه‌های مختلف در تالاب فراهم است شکار پرندگان مهاجر هم تأثیر عمیق و بی بازگشتی بر روی جمعیت این گونه‌های با ارزش دارد.

وی ادامه داد: بر اساس آخرین برآورد‌ها حداکثر ۱۰۰ تا ۱۵۰ هکتار از وسعت تالاب بین المللی گمیشان در محدوده کانال آبرسان میگو دارای آب است.

سقلی افزود: این تالاب حدود ۲۰ هزار هکتار وسعت دارد که اکثر پهنه آبی آن خشک شده است و به بیابانی لم یزرع تبدیل شده است.  پس از سفر رئیس جمهور به گلستان ۱۶ اقدام مداخله‌ای برای یا تالاب گمیشان پیش‌بینی و اقدامات اجرایی آن آغاز شده است.

فرماندار گمیشان گفت: با هدف بهبود مساحت پهنه آبی تالاب مقرر شده تا ایستگاه پمپاژ آب از دریای خزر به سوی تالاب گمیشان در شمال این زیستگاه ارزشمند احداث شود که آئین کلنگ زنی این پروژه در دهه فجر آغاز خواهد شد.

آجی گل و آلاگل به طور کامل خشک شد

رئیس اداره حفاظت محیط زیست گنبدکاووس هم در این خصوص در گفتگو با خبرنگاران اظهارکرد: دو تالاب بین‌المللی آجی‌گل و آلاگل این شهرستان به دلیل کم بارشی سال آبی قبل و جدید و تخصیص نیافتن حقابه آن‌ها از محل رودخانه اترک و سد شیرین دره به طور کامل خشک شد.

احمد احمدی افزود: در حال حاضر تالاب بین المللی آلماگل این شهرستان فقط در پهنه حدود ۵۰ هکتار آب دارد که آن هم در صورت تداوم کم بارشی و تخصیص نیافتن حقابه در روز‌های آینده خشک خواهد شد.  امسال در سه جلسه کمیته مدیریت بحران گنبدکاووس به اهمیت تالاب‌های و ضرورت لایروبی کانال‌های هدایت آب به آن‌ها و اختصاص حقابه به این پهنه‌های آبی تاکید شد، اما از حقابه خبری نشد.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست گنبدکاووس مهمترین عوامل طبیعی شکل‌گیری وضعیت فعلی برای تالاب‌های گنبدکاووس را کاهش نزولات جوی دانست و افزود: سدسازی در بالادست نمی‌گذارد آبی در رودخانه اترک جریان پیدا کند و برداشت غیرمجاز آب توسط کشاورزان و آبزی‌پروران و همچنین عدم تخصیص حقابه از جمله عوامل انسانی مؤثر در خشکسالی این تالاب‌ها به‌حساب می‌آید.

۲۵۰ میلیارد ریال برای حیای تالاب‌های اختصاص یافت

مدیرکل حفاظت محیط زیست گلستان هم پیش‌تر به خبرنگاران گفته بود: در بخش تالابی، احیا و علاج‌بخشی تالاب گمیشان در دستور قرار دارد که هشت اقدام آن دارای اولویت اول و هشت اقدام دیگر دارای اولویت دوم است.

محمدرضا کنعانی افزود: اقدام اول از هشت اولویت نخست ساخت ایستگاه پمپاژ پرتاب سه مترمکعب در ثانیه آب از سایت میگوی گمیشان به این تالاب است که اعتبارات و تجهیزات آن فراهم شده و تجهیزات آن، بهمن ماه وارد استان خواهد شد. از محل سفر استانی رئیس جمهور هم ۲۵۰ میلیارد ریال در مدت سه سال برای احیا تالاب‌های گلستان مصوب شد که سال گذشته ۵۰ میلیارد ریال و امسال هم تاکنون ۲۰ میلیارد ریال از این اعتبار اختصاص داده یافت و با استفاده از آن بخشی از لایروبی تالاب آلاگل و اجرای طرح پمپاژ تالاب گمیشان انجام شد.

بروز خشکسالی و کاهش نزولات آسمانی آثار و تبعات بسیاری در بخش‌های مختلف گلستان بر جای گذاشته یا خواهد گذاشت که یکی از مهم‌ترین آن‌ها خشکی تالاب‌ها و ایجاد و شکل گیری کانون ریزگرد و گرد و غبار در تالاب‌های این استان شمالی است که در صورت کم توجهی به این رخداد پیامد‌های ناگواری برای گلستان در پی خواهد داشت.

کارشناسان بر این باور هستند که رهاسازی آب از سد‌های ساخته شده بر روی رودخانه اترک و رعایت تخصیص حقابه در زمان وقوع سیلاب در کنار افزایش آگاهی مردم در پرهیز از برداشت و تخریب این ذخیره‌گاه‌های اکولوژیکی از مهمترین راهکار‌های مقابله با بحران حاکم بر تالاب‌های گلستان است که باید شکل اجرایی و عملیاتی به خود بگیرد در غیر این صورت گفتار درمانی چاره کار نیست.

هر چند قرار است در روز‌های آینده اقداماتی مانند پمپاژ آب به تالاب‌های گمیشان انجام شود، اما برخی از صاحبنظران اعتقاد دارند که شاید این اقدامات نوش داروی بعد از مرگ سهراب باشد.

منبع: خبرگزاری مهر

منبع: آفتاب

کلیدواژه: استان گلستان خشکسالی تالاب های گلستان تالاب بین المللی حفاظت محیط زیست تالاب گمیشان میلیارد ریال تالاب ها خشک شد آجی گل

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت aftabnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آفتاب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۰۱۹۲۲۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

درگیری دو سازمان دولتی در میانکاله

 به گزارش تابناک، اجرای طرح گردشگری و طبیعت‌گردی در میانکاله و شبه‌جزیره آشوراده از ۲۵سال گذشته مطرح شد، اما اجرای این طرح بار‌ها با مخالفت کارشناسان و حامیان محیط‌زیست به تعویق افتاد. در سال ۱۳۹۷دولت وقت این طرح را آغاز کرد، اما کش و قوس میان حامیان محیط‌زیست و مدیران اجرایی استان باز هم سبب توقف این طرح شد.

با روی کار آمدن دولت سیزدهم و پس از سفر استانی رئیس‌جمهور به استان گلستان و بازدید از منطقه، رئیس‌جمهور بر ضرورت رفع مشکلات پیش روی اجرای طرح طبیعت گردی آشوراده تأکید کرد و بلافاصله جلسات مستمری توسط سازمان حفاظت محیط‌زیست و با همکاری دستگاه‌های مربوطه ازجمله استانداری گلستان برگزار و قرار شد اجرای هرگونه طرح گردشگری در این ذخیره‌گاه مهم زیست‌کره با هماهنگی سازمان حفاظت محیط‌زیست انجام شود.

مردادماه سال گذشته، سیزدهمین نشست کمیته ملی طبیعت‌گردی که با حضور علی‌اصغر شالبافیان، معاون گردشگری وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط‌زیست و معاون حفاظت و امور اراضی سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری به‌عنوان اعضای کمیته ملی طبیعت‌گردی برگزار شد، موضوع پروژه طبیعت‌گردی جزیره آشوراده منطبق با معیار‌های محیط‌زیستی در محدوده ۲۲ هکتاری به‌عنوان یکی از موضوعات مهم و دارای اولویت از سوی شخص رئیس‌جمهور در سفر استانی گلستان، مطرح شد و مورد تأیید نهایی اعضا قرار گرفت. سفر رئیس قوه قضاییه استان گلستان هم دستور ویژه حجت‌الاسلام محسنی اژه‌ای را برای رفع جنبه‌های حقوقی و قضایی مسائل و مشکلات استان ازجمله مسئله «طرح گردشگری جزیره آشوراده» را در پی داشت و طرح گردشگری آشوراده ضمن توجه به جوانب و ملاحظات زیست‌محیطی، به لحاظ حقوقی و قضایی هم تعیین تکلیف شد.

ماجرا از چه قرار است؟
فرمانده یگان حفاظت محیط‌زیست کشور در این باره گفت: «اداره میراث فرهنگی با مصالح ساختمانی بدون انجام هماهنگی، قصد ورود به منطقه حفاظت شده میانکاله را داشت که با ممانعت محیط‌بانان میانکاله از ورود مصالح ساختمانی به این منطقه جلوگیری و قرار شد اداره میراث فرهنگی استان گلستان پس از اخذ مجوز نسبت به ورود به میانکاله اقدام کند.»

سرهنگ جمشید محبت‌خانی افزود: «یک اثر تاریخی در منطقه حفاظت شده میانکاله قرار دارد که وظیفه حفظ و نگهداری آن برعهده میراث فرهنگی است، اما نیاز است از قبل، مجوزی برای ورود به منطقه گرفته شود؛ محیط‌بانان نیز وظیفه کنترل مجوز را دارند. دستگاه دولتی برای انجام هرگونه فعالیت عمرانی در منطقه حفاظت شده باید مجوز داشته باشد. با توجه به اینکه مسئولان میراث فرهنگی مجوز ارائه نداده بودند، محیط‌بانان میانکاله از ورود مصالح به منطقه ممانعت به عمل آوردند و با احترام از آنان خواستند که پس از اخذ مجوز نسبت به ورود مصالح به منطقه اقدام کنند.»

او ادامه داد: «برخلاف برخی مباحث مطرح شده، وقوع درگیری بین محیط‌بانان و کارکنان میراث فرهنگی به هیچ عنوان رخ نداده است بلکه بحث جزئی بین طرفین به‌وجود آمده بود که درنهایت آقای تقی‌پور، مسئول پناهگاه حیات وحش میانکاله برای بررسی بیشتر موضوع به پاسگاه دریابانی محل رفت و بعد از نیم ساعت حضور در پاسگاه، موضوع با صحبت حل و فصل و قرار شد مجوز لازم از محیط‌زیست استان گرفته و سپس وارد منطقه شوند. تأکید می‌کنم که بحث شفاهی بوده و بازداشت و درگیری رخ نداده است.»

آذرماه سال گذشته نیز انتشار تصاویر درگیری لفظی محمدجوادساروی، مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان گلستان با یک محیط‌بان در جزیره آشوراده خبر ساز شده بود که واکنش مدیران سازمان حفاظت محیط زیست را به دنبال داشت.

منبع: همشهری آنلاین